Nhà Trần và ba lần chiến thắng quân Nguyên – Mông

1. Sự ra đời của nhà Trần

Vào đầu thế kỷ XIII, nhà Lý suy yếu, đất nước rơi vào tình trạng rối ren. Trần Thủ Độ, một người tài giỏi, đã sắp xếp để Trần Cảnh lên ngôi vua năm 1226, lập ra nhà Trần.

Các vua Trần rất chú trọng xây dựng đất nước, phát triển kinh tế, củng cố quân đội và giáo dục nhân tài.

2. Âm mưu xâm lược của quân Nguyên – Mông

Vào thế kỷ XIII, đế quốc Mông Cổ trở thành một đế quốc rất mạnh. Sau khi đánh chiếm nhiều nước lớn, quân Mông Cổ (sau gọi là quân Nguyên) quay sang xâm lược nước ta.

Chúng muốn biến nước ta thành một phần lãnh thổ của đế quốc, bắt nhân dân ta phải phục tùng.

3. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất (1258)

Năm 1258, quân Nguyên lần đầu tiên kéo sang xâm lược Đại Việt.

Nhà Trần đã tổ chức hội nghị Diên Hồng, nơi vua hỏi ý kiến các bô lão và toàn dân đều đồng lòng quyết chiến.

Trần Thái Tông và các tướng lĩnh như Trần Quốc Tuấn đã lãnh đạo quân dân ta đánh bại quân Nguyên ở trận Đông Bộ Đầu, buộc chúng phải rút chạy.

4. Cuộc kháng chiến lần thứ hai (1285)

Năm 1285, quân Nguyên lại kéo sang, lần này với lực lượng rất đông và mạnh mẽ hơn.

Trần Nhân Tông và Trần Quốc Tuấn (còn gọi là Trần Hưng Đạo) đã lãnh đạo cuộc kháng chiến.

Ban đầu, quân ta rút lui để bảo toàn lực lượng. Sau đó, bằng những đòn đánh bất ngờ và sự đoàn kết của toàn dân, quân Đại Việt đã giành thắng lợi to lớn, tiêu diệt nhiều quân địch ở trận Tây Kết, Chương Dương và Vạn Kiếp.

Quân Nguyên – Mông một lần nữa thất bại thảm hại và phải rút lui về nước.

5. Cuộc kháng chiến lần thứ ba (1287 – 1288)

Không chịu từ bỏ âm mưu, cuối năm 1287, quân Nguyên lại tổ chức cuộc tấn công lần thứ ba.

Nhà Trần tiếp tục thực hiện chiến lược "vườn không nhà trống", rút lui để tiêu hao sinh lực địch.

Đỉnh cao của cuộc kháng chiến là trận Bạch Đằng năm 1288. Trần Hưng Đạo đã cho bố trí cọc nhọn dưới lòng sông Bạch Đằng và phục kích quân giặc khi thủy triều rút.

Quân ta đánh tan toàn bộ thủy quân của địch, tiêu diệt nhiều tướng giặc, khiến quân Nguyên đại bại, vĩnh viễn từ bỏ mộng xâm lược Đại Việt.

6. Những nguyên nhân làm nên chiến thắng

Những nguyên nhân giúp quân và dân ta chiến thắng quân Nguyên – Mông:

• Sự đoàn kết một lòng của toàn dân tộc.
• Sự lãnh đạo tài giỏi của nhà Trần, đặc biệt là Trần Hưng Đạo.
• Chiến lược chiến tranh linh hoạt, phù hợp với hoàn cảnh.
• Tinh thần yêu nước và ý chí kiên cường của nhân dân Đại Việt.

7. Các nhân vật tiêu biểu

Trong ba lần chiến thắng quân Nguyên – Mông, nhiều nhân vật nổi bật đã đóng vai trò quan trọng:

• Trần Nhân Tông: Vị vua anh minh, biết đoàn kết toàn dân chống giặc ngoại xâm.
• Trần Hưng Đạo: Tổng chỉ huy quân đội, người có tài thao lược xuất sắc, soạn ra "Hịch tướng sĩ" để cổ vũ lòng quân.
• Trần Quốc Toản: Thiếu niên anh hùng, dù nhỏ tuổi vẫn dũng cảm tham gia đánh giặc.

8. Kết luận

Ba lần chiến thắng quân Nguyên – Mông là những chiến công lừng lẫy trong lịch sử Việt Nam và cả thế giới.

Những chiến thắng ấy đã khẳng định lòng yêu nước, ý chí kiên cường và tài lãnh đạo sáng suốt của dân tộc Việt Nam.

Qua bài học này, chúng ta càng thêm tự hào về truyền thống bất khuất và tinh thần quyết tâm bảo vệ đất nước của ông cha ta.