Bài học: Phép cộng, trừ có nhớ

Chào các em học sinh thân mến!

Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ học một nội dung rất quan trọng trong môn Toán lớp 1 và lớp 2, đó là: phép cộng và phép trừ có nhớ. Đây là những phép tính mà khi thực hiện, chúng ta phải "nhớ" một số sang hàng tiếp theo để tính đúng.

1. Phép cộng có nhớ là gì?

Phép cộng có nhớ là phép cộng mà khi cộng các chữ số ở cùng hàng, tổng lớn hơn hoặc bằng 10. Khi đó, ta viết một số ở hàng đó, và nhớ 1 sang hàng tiếp theo.

Ví dụ 1:

27 + 18 = ?

Ta đặt tính:

  27
+ 18
----

Ta cộng hàng đơn vị: 7 + 8 = 15, viết 5, nhớ 1
Cộng hàng chục: 2 + 1 = 3, nhớ 1 là 4
Kết quả là: 45

2. Phép trừ có nhớ là gì?

Phép trừ có nhớ là phép trừ mà khi chữ số ở số bị trừ nhỏ hơn chữ số ở số trừ, ta phải "mượn" 1 từ hàng liền trước.

Ví dụ 2:

52 - 18 = ?

Ta đặt tính:

  52
- 18
----

Hàng đơn vị: 2 không trừ được 8, mượn 1 ở hàng chục (5 thành 4), 2 trở thành 12
12 - 8 = 4
Hàng chục: 4 - 1 = 3
Kết quả là: 34

3. Cách đặt tính và tính

Ta viết hai số sao cho các chữ số cùng hàng thẳng cột nhau (đơn vị dưới đơn vị, chục dưới chục). Sau đó, thực hiện phép tính từ phải sang trái (từ hàng đơn vị trước).

Ví dụ 3:

76 + 47 = ?

  76
+ 47
----

6 + 7 = 13 → viết 3, nhớ 1
7 + 4 = 11, nhớ 1 là 12 → viết 2, nhớ 1 nữa → thành 123
Kết quả: 123

Ví dụ 4:

103 - 58 = ?

  103
-  58
-----

3 không trừ được 8 → mượn 1 ở hàng chục (0 không có để mượn), nên mượn tiếp ở hàng trăm
1 trăm → còn 0, 0 chục → thành 9, 3 đơn vị → thành 13
13 - 8 = 5
9 - 5 = 4
0 - 0 = 0
Kết quả: 45

4. Một số lưu ý khi tính

• Luôn đặt tính sao cho các hàng thẳng nhau.
• Thực hiện từ phải sang trái (hàng đơn vị trước).
• Ghi nhớ cẩn thận số nhớ/mượn.
• Kiểm tra lại sau khi tính xong.

5. Bài tập luyện tập

Bài 1:

Đặt tính rồi tính:

• 38 + 47 = ?
• 96 + 18 = ?
• 75 - 38 = ?
• 61 - 27 = ?

Bài 2:

Tìm số còn thiếu:

• ___ + 29 = 84
• 63 - ___ = 29

Bài 3:

Viết phép tính phù hợp với nội dung sau:

An có 47 viên bi, được tặng thêm 36 viên. Hỏi An có tất cả bao nhiêu viên bi?

6. Vận dụng trong thực tế

Phép cộng, trừ có nhớ giúp chúng ta tính toán nhanh khi mua bán, tính tiền, đếm số lượng lớn. Ví dụ: Nếu mẹ mua 2 túi gạo, mỗi túi 45 nghìn đồng, thì tổng cộng là bao nhiêu? Đó là: 45 + 45 = 90 nghìn đồng.

Hoặc: Bạn có 100 nghìn đồng, mua một quyển truyện giá 68 nghìn, bạn còn lại bao nhiêu? Đó là: 100 - 68 = 32 nghìn đồng.

7. Lời kết

Qua bài học hôm nay, các em đã hiểu thế nào là phép cộng, trừ có nhớ và cách đặt tính đúng. Đây là một kỹ năng quan trọng, cần luyện tập nhiều để thành thạo. Hãy cố gắng làm bài thật cẩn thận và kiểm tra lại sau mỗi lần tính nhé!