Bài học: Phép chia hết và phép chia có dư

Chào các em học sinh!

Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về hai loại phép chia quen thuộc trong Toán học: chia hết và chia có dư.

1. Phép chia là gì?

Phép chia là phép toán dùng để chia một số thành các phần bằng nhau. Trong phép chia, chúng ta thường có:

• Số bị chia: Là số cần chia
• Số chia: Là số mà ta chia cho
• Thương: Là kết quả của phép chia
• Số dư: Là phần còn lại nếu phép chia không đều

2. Phép chia hết

Phép chia hết là phép chia mà khi chia xong, không còn dư gì cả. Kết quả chia là một số nguyên.

Ví dụ:

• 12 : 3 = 4 (chia hết)
• 20 : 5 = 4 (chia hết)

Vì 3 x 4 = 12 và không còn dư gì, nên 12 chia 3 là chia hết.

3. Phép chia có dư

Phép chia có dư là phép chia mà sau khi chia xong vẫn còn thừa một phần nhỏ hơn số chia.

Ví dụ:

• 13 : 4 = 3 dư 1
• 25 : 6 = 4 dư 1

Vì 4 x 3 = 12, còn thiếu 1 mới thành 13 → dư 1

4. Cách kiểm tra phép chia

Sau khi thực hiện phép chia, em có thể kiểm tra lại bằng cách:

Số bị chia = Thương x Số chia + Số dư

Ví dụ:

• 13 : 4 = 3 dư 1
• Kiểm tra: 3 x 4 + 1 = 13 → đúng!

5. Nhận biết chia hết hay có dư

Muốn biết một phép chia là chia hết hay có dư, em có thể nhân thử thương với số chia, rồi so sánh với số bị chia.

Ví dụ:

• 17 : 5 → 5 x 3 = 15 → còn dư 2 → chia có dư
• 18 : 6 → 6 x 3 = 18 → không dư → chia hết

6. Ứng dụng trong cuộc sống

Phép chia hết và chia có dư được sử dụng rất nhiều trong thực tế:

• Chia bánh cho các bạn trong lớp
• Chia đồ chơi thành nhóm đều nhau
• Tính số chuyến xe cần đi để chở học sinh

Ví dụ thực tế:

Thầy có 19 quyển vở, muốn chia đều cho 6 bạn. Mỗi bạn nhận được mấy quyển, còn thừa mấy quyển?

→ 19 : 6 = 3 dư 1

Mỗi bạn được 3 quyển, còn dư 1 quyển

7. Bài tập luyện tập

1. Chia 22 cái bánh cho 4 bạn. Mỗi bạn được bao nhiêu cái? Còn thừa mấy cái?
2. 24 : 6 = ? (chia hết hay chia có dư?)
3. 19 : 2 = ? (chia hết hay chia có dư?)

8. Ghi nhớ

• Chia hết: không dư
• Chia có dư: còn lại một phần nhỏ hơn số chia
• Công thức kiểm tra: Số bị chia = Thương x Số chia + Số dư

9. Kết luận

Qua bài học này, các em đã hiểu được thế nào là phép chia hết, phép chia có dư và cách kiểm tra kết quả chia. Hãy luyện tập nhiều để thành thạo nhé!