Bài học: Số Thập Phân và Các Phép Tính

Chào các em học sinh!

Hôm nay, chúng ta sẽ cùng làm quen với một dạng số rất thú vị trong toán học – đó là số thập phân. Các em cũng sẽ học cách cộng, trừ, nhân, chia số thập phân nữa nhé!

1. Số thập phân là gì?

Số thập phân là số dùng để biểu thị phần nhỏ hơn 1, bằng cách dùng dấu phẩy (,) để phân cách phần nguyên và phần thập phân.

Ví dụ:

• 3,5 nghĩa là 3 đơn vị và 5 phần mười
• 0,75 nghĩa là 75 phần trăm của 1

Đọc số thập phân:

• 1,2 đọc là “một phẩy hai”
• 5,08 đọc là “năm phẩy không tám”
• 0,5 đọc là “không phẩy năm”

2. So sánh số thập phân

So sánh như sau:

1. So phần nguyên: số nào lớn hơn thì lớn hơn
2. Nếu phần nguyên bằng nhau → so phần thập phân

Ví dụ: 4,5 > 3,9 vì 4 > 3

3,75 < 3,8 vì phần nguyên bằng nhau, nhưng 75 < 80

3. Cộng và trừ số thập phân

Cách làm:

• Viết các số thẳng hàng theo dấu phẩy
• Cộng hoặc trừ từng hàng như số tự nhiên
• Giữ nguyên dấu phẩy ở kết quả

Ví dụ:

2,5 + 1,3 = 3,8

5,6 – 2,4 = 3,2

4. Nhân số thập phân

Cách làm:

1. Bỏ dấu phẩy và nhân như bình thường
2. Đếm tổng số chữ số sau dấu phẩy ở hai số
3. Đặt dấu phẩy vào kết quả

Ví dụ: 2,5 × 0,4

→ Bỏ dấu phẩy: 25 × 4 = 100

→ Có 2 chữ số sau dấu phẩy → kết quả là 1,00 hay 1

5. Chia số thập phân

Ví dụ: 4,8 : 2

→ Làm như chia số tự nhiên → 4,8 : 2 = 2,4

Nếu chia cho số thập phân (ví dụ 3,6 : 0,6), thì:

1. Nhân cả số bị chia và số chia với 10 hoặc 100 để thành số tự nhiên
2. Sau đó chia như bình thường

Ví dụ: 3,6 : 0,6

→ Nhân cả hai số với 10: 36 : 6 = 6

6. Bài tập luyện tập

1. So sánh các số: 1,2 và 1,5; 0,75 và 0,8; 2,03 và 2,3
2. Tính: 4,5 + 3,2; 6,8 – 2,5
3. Nhân: 1,2 × 3; 2,5 × 0,4
4. Chia: 5,6 : 2; 3,6 : 0,6

7. Ứng dụng thực tế

• Đo chiều dài, cân nặng (ví dụ: 1,5kg, 3,75m)
• Tính tiền (ví dụ: 2,5 lít xăng giá 20.000 đồng/lít)
• Nấu ăn (dùng 0,5 thìa muối, 1,25 lít nước)

8. Ghi nhớ

• Số thập phân gồm phần nguyên và phần thập phân
• Khi cộng, trừ: đặt các số thẳng hàng dấu phẩy
• Khi nhân, chia: bỏ dấu phẩy, tính, rồi đặt lại dấu phẩy

9. Kết luận

Số thập phân rất quan trọng trong cuộc sống hằng ngày. Việc hiểu và tính toán với số thập phân giúp các em giỏi toán hơn và áp dụng vào nhiều tình huống thực tế.